In maart 2015 erfde hij het ministerie van Veiligheid en Justitie van Ivo Opstelten. Maar inmiddels lijkt het ministerschap van opvolger en medeliberaal Ard van der Steur het meest rampzalige van het kabinet-Rutte II.

“Waar gehakt wordt, vallen spaanders en zoals mijn moeder zei: wie geen fouten maakt, maakt meestal niks.”

Zo relativeerde Ard van der Steur begin vorig jaar dat hij al een paar keer excuses had aangeboden omdat er dingen op zijn terrein verkeerd waren gegaan. Ontspannen en met zwier, zoals hij zo vaak overkomt. Maar er zijn inmiddels wel erg veel spaanders in de rondte gevlogen, ook al waren ze lang niet allemaal zijn eigen schuld.

Opnieuw is Van der Steur in opspraak geraakt voor zijn rol bij de afwikkeling van de zogeheten Teevendeal, de afspraak die voormalig staatssecretaris Fred Teeven als officier van justitie maakte met drugscrimineel Cees H. Die affaire kostte staatssecretaris Teeven en justitieminister Ivo Opstelten in 2015 de kop. In de politieke nasleep ging van alles mis.

De onderzoekscommissie Oosting vond geen bewijzen van een doofpotaffaire rond de deal op het ministerie van Veiligheid en Justitie, maar dat kwam ook doordat een belangrijke topambtenaar zich niets meer kon herinneren.

In een boek van Nieuwsuurverslaggever Bas Haan wordt een e-mail aangehaald die nieuw licht zou werpen op de rol van Van der Steur. Het zou blijken dat op aandringen van toen nog VVD-Kamerlid Van der Steur informatie uit concept-antwoorden op Kamervragen van toenmalig justitieminister Ivo Opstelten over de Teevendeal werd geschrapt. Onder meer bedragen die Fred Teeven – toen staatssecretaris op Veiligheid en Justitie – zich herinnerde over de deal werden eruit gehaald. Dat waren bedragen die de Kamer graag wilde weten.

Aanslagen in Brussel

En dat is niet de enige smet op het ministerschap van Van der Steur. Hij kwam eerder in het nauw nadat de oppositie in de Tweede Kamer de onderste steen boven wilde over de latere pleger van aanslagen in Brussel, Ibrahim El Bakraoui. De VS verstrekte informatie over hem aan ons land, maar dat had geen gevolg. Van der Steur meldde ten onrechte ook dat de informatie van de FBI kwam, terwijl dat de New Yorkse politie was. En dat op de dag na een debat waarin hij ook al niet bepaald schitterde.

Van der Steur lag nog niet zo lang daarvoor hevig onder vuur in de kwestie-Maat. Patholoog-anatoom Maat, die onderzoek deed naar slachtoffers van rampvlucht MH17 boven Oekraïne, hield daarover een lezing met foto's. Hoewel later bleek dat hem niets te verwijten viel, noemde Van der Steur dit direct "buitengewoon ongepast en onsmakelijk". Van der Steur moest dat terugnemen, maar talmde daar maanden mee.

Volkert van der G. en de Nationale Politie

Ook was er de chaotische informatie over een foto van Volkert van der G., de vrijgekomen moordenaar van Pim Fortuyn, in de pers. Eerst wist het ministerie van niets, toen zou het de dag voor het verschijnen van de foto zijn ingelicht, maar uiteindelijk bleek dat de foto was geregisseerd op initiatief van het Openbaar Ministerie, een actie om te voorkomen dat fotografen massaal op jacht zouden gaan.

En tussen alle toestanden door speelt dat de Nationale Politie maar niet echt van de grond komt, een erfenis van Opstelten. Tevens moest er een bemiddelaar aan te pas komen om een langdurig cao-conflict op te lossen. En ook Van der Steurs begroting voor 2016 werd afgekraakt.

Kinderdroom

Het zal hem pijn doen. Van der Steur droomde als kind al van het ministerschap (verklapte zijn zus aan een weekblad) en in maart vorig jaar was het daar. Ivo Opstelten was niet langer te handhaven in het kabinet-Rutte II en Van der Steur volgde hem maar al te graag en parmantig op.

Hij leek een verademing, die eerste periode. Begrepen Kamerleden en journalisten vaak weinig meer van de verhandelingen van Opstelten dan dat ze vooral heel erg lang waren, Van der Steur sloeg louter heldere taal uit. Maar hij was al snel te duidelijk. "Onsmakelijk en ongepast'', zei hij voortijdig en onterecht tegen persbureau ANP over de lezing van George Maat.

Typische VVD'er

Gerard Adriaan van der Steur, vrolijk en attent, werd op 7 oktober 1969 geboren in Haarlem en het is aan hem te zien dat dat in een familie van maatkleermakers gebeurde.

Hij ontpopte zich al vroeg als een typische VVD'er. Naar eigen zeggen staat hij "voor een klassiek-liberale manier van leven'' en is hij "wars van elke betuttelende ideologie". Hij begon zijn politieke leven in de gemeenteraad van Warmond en later Teylingen.

Als lid van de Tweede Kamer kon Van der Steur gemakkelijk van zich afbijten en uit zijn mond klonk dat altijd beheerst, beschaafd en vaak ook geestig. Ook inhoudelijk liet hij zich niet van de wijs brengen. Hij wist dan ook waar hij het over had.

Na zijn rechtenstudie in Leiden was hij advocaat, docent op de universiteit, werd hij ondernemer en zette hij een netwerk van advocaten op. Maar een minister van Veiligheid moet, zeker in barre tijden als de onze, echt wel van heel goeden huize komen.

Steun VVD

Donderdag moet Van der Steur zich opnieuw verantwoorden voor de Tweede Kamer voor zijn rol in de nasleep van de Teevendeal. Hij zei dinsdag het debat met vertrouwen tegemoet te zien.

Van der Steur sprak dinsdag ook met premier en VVD-leider Mark Rutte over de zaak. Hij zei dat hij geen aanwijzingen heeft dat de VVD-top hem niet volledig steunt.

VVD-fractieleider Halbe Zijlstra had liever gehad dat het debat meteen op dinsdag zou worden gehouden omdat er is gezegd dat Van der Steur heeft gelogen. “Dan heb je kennelijk je oordeel al geveld en dan vind ik dat de minister niet moet bungelen”.